یبوست ممکن است برای افراد مختلف معانی متفاوتی داشته باشد. مثلا برخی از افراد اگر هر روز دفع مدفوع نداشته باشند، می‌گویند یبوست داریم و برخی دیگر به مدفوع سفت و خشک یبوست می‌گویند. بعضی از افراد نیز احساس تخلیه ناقص روده پس از دستشویی رفتن را به عنوان یبوست می شناسند. تعریف دقیق و علمی یبوست چیست؟ یبوست طولانی مدت چه علائمی دارد و آیا می‌تواند خطرناک باشد؟ با ما همراه باشید تا به پاسخ این پرسش‌ها برسید.
تعریف یبوست از منظر علم پزشکی
از نظر متخصصان اگر شما به طور معمول کمتر از ۳ بار در هفته دفع مدفوع داشته باشید، به یبوست مبتلا هستید و حتما باید برای رفع این مشکل اقداماتی را انجام دهید. یبوست در صورتی‌که دائمی باشد می‌تواند سیستم گوارش را دچار اختلال کرده و زندگی روزمره شما را نیز بر هم بریزد. یبوست هم می‌تواند به صورت حاد باشد و هم مزمن.
تفاوت یبوست حاد با یبوست مزمن
مهم‌ترین تفاوتی که بین یبوست حاد و یبوست مزمن وجود دارد در مدت زمان طولانی شدن آن است. یبوست حاد:
- اغلب فقط چند روز طول می‌کشد.
- با تغییر در رژیم غذایی، مسافرت رفتن، کاهش فعالیت بدنی، بیمار شدن و مصرف برخی داروها به وجود می‌آید.
- با مصرف قرص ضد یبوست یا ملین‌ها و همچنین تغییر در رژیم غذایی و ورزش کردن به سهولت برطرف می‌شود.
اما یبوست مزمن:
- بیش از ۳ ماه طول می‌کشد و گاه حتی تا سال‌ها ادامه می‌یابد.
- زندگی شخصی و کاری فرد را دچار اختلال می‌کند.
- با تغییر در رژیم غذایی و ورزش کردن بهبودی در آن حاصل نمی‌شود و فرد حتما باید تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گرفته و از داروهایی که پزشک تجویز می‌کند، استفاده نماید.
چه افرادی بیشتر در ریسک ابتلا به یبوست مزمن هستند ؟
یبوست را یکی از شایع‌ترین اختلالات دستگاه گوارش می‌توان دانست. یبوست در بیش از نیمی از مردم کشور ما حداقل به صورت گاه به گاه وجود دارد. به طور کلی ۷% از مردم جهان از یبوست رنج می‌برند و سالیانه مبالغ بالایی را صرف درمان این مشکل می‌کنند. احتمال بروز یبوست مزمن در اشخاصی با خصوصیات زیر بیشتر است:
- خانم‌ها
- افراد بالای ۶۵ سال
- افرادی که فعالیت بدنی ندارند
- افرادی که به دلیل ضایعه نخاعی یا دیگر مشکلات سلامتی همیشه در رختخواب هستند
- زنان باردار
علت بروز یبوست مزمن
گفتیم که یبوست طولانی مدت از علائم یبوست مزمن است. رژیم غذایی نامناسب و کم‌فیبر و عدم داشتن تحرک به مقدار کافی می‌تواند منجر به بروز مشکلات شکم در کوتاه مدت شود اما یبوست مزمن معمولا به دلایلی دیگر اتفاق می‌افتد:
- اختلال عضلات کف لگن که هماهنگی انقباضات عضلانی در راست روده را دشوار می‌کند
- مشکلات غدد درون‌ریز یا متابولیک مانند دیابت و کم‌کاری تیروئید
- بیماری‌های سیستم عصبی مثل اسکلروز، پارکینسون، آسیب نخاعی و سکته مغزی
- شکاف در مقعد یا راست روده
- باریک و تنگ بودن روده بزرگ
- مشکلات روانی مثل افسردگی و اضطراب
- انواع بیماری‌های روده مثل سندرم روده تحریک پذیر
- ناتوانی‌های جسمی که منجر به بی‌حرکتی می‌شوند
