زگیل تناسلی زائده گوشتی و نرمی است که در اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد ایجاد میشود و می‌تواند باعث درد، ناراحتی و خارش شود. در واقع نوعی عفونت مقاربتی است که در اثر انتقال ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود. گفته میشود که تنها ۱۰٪ از افرادی که با HPV تماس دارند، به زگیل تناسلی مبتلا می‌شوند و بسیاری از افراد عفونت HPV دارند اما هیچ علامتی ندارند.
تجربه نشان داده است که بعضی از سویه‌های HPV متفاوت از سویه‌های دیگر هستند و می‌توانند منجر به دیسپلازی دهانه رحم و بروز سرطان شوند. واکسن‌ها می‌توانند به محافظت از بدن در برابر گونه‌های خاصی از HPV کمک کنند.
علائم زگیل تناسلی
زگیل تناسلی بر بافت‌های مرطوب ناحیه تناسلی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند به‌صورت برآمدگی‌های کوچک (با سایز ۵ میلی تر یا کمتر)، گوشتی و قهوه‌ای یا صورتی‌رنگ به نظر برسد یا ظاهری شبیه گل‌کلم داشته باشد.
در بسیاری از موارد، زگیل‌ها خیلی کوچک هستند و قابل مشاهده نیستند. این زگیل معمولاً توسط سویه‌های HPV ایجاد میشود که با سویه‌هایی که باعث ایجاد زگیل روی دست‌ها یا سایر قسمت‌های بدن می‌شوند، متفاوت هستند.
در زنان، زگیل تناسلی می‌تواند روی بخش بیرونی آلت تناسلی، دیواره‌های واژن، ناحیه بین دستگاه تناسلی خارجی و مقعد، کانال مقعد و دهانه رحم بروز کند. در مردان، ممکن است در نوک یا ساقه آلت تناسلی، کیسه بیضه یا مقعد ایجاد شود. زگیل تناسلی مردانه و زنانه معمولا با خارش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی همراه است و هنگام مقاربت باعث بروز خونریزی میشود.
زگیل تناسلی همچنین می‌تواند در دهان یا گلوی فردی که با یک فرد آلوده تماس جنسی دهانی داشته است ایجاد شود. زگیل تناسلی ممکن است در افرادی با سیستم ایمنی سرکوب‌شده به خوشه‌های بزرگ تکثیر شود.
عفونت HPV همیشه این علائم را ایجاد نمی‌کند و برخی از افراد بدون ایجاد زگیل ناقل عفونت هستند. به‌همین‌دلیل، گاهی تشخیص سریع اینکه آیا افراد مبتلا به HPV هستند یا خیر غیر ممکن است. اگر زگیل ظاهر شود، ممکن است این روند حاصل ۳ هفته، چند ماه یا حتی سال‌ها پس از ابتلای فرد به ویروس باشد. اغلب زگیل تناسلی خوش‌خیم یا غیرسرطانی است.
چه چیزی باعث زگیل تناسلی میشود؟
زگیل تناسلی در اکثر موارد از طریق رابطه جنسی منتقل میشود. یک فرد می‌تواند عفونت HPV را از طریق تماس پوست به پوست حین رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی منتقل کند. برخی از افراد این عفونت را دارند اما به‌عنوان ناقل هیچ علامتی ندارند و هیچ نشانه‌ای از خود نشان نمی‌دهند. به‌همین‌دلیل، موارد زیر خطر ابتلا به این ویروس را افزایش می‌دهند:
- داشتن رابطه جنسی محافظت‌نشده با چندین شریک جنسی
- داشتن یک عفونت مقاربتی دیگر
- داشتن رابطه جنسی با شریکی که سابقه جنسی او را نمی‌دانید
- شروع فعالیت جنسی در سنین پایین
- سیگار کشیدن
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف‌شده در اثر ابتلا به HIV یا مصرف داروهای پیوند عضو یا شیمی‌درمانی
آیا امکان جلوگیری از زگیل تناسلی وجود دارد؟
محدود کردن تعداد شرکای جنسی و واکسینه شدن، از ابتلا به زگیل تناسلی جلوگیری می‌کنند. استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی ایده خوبی است، اما لزوما از شما در برابر زگیل تناسلی محافظت نمی‌کند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) واکسیناسیون روتین HPV را برای دختران و پسران ۱۱ و ۱۲ ساله توصیه می‌کند، اگرچه می‌توان آن را در سن ۹ سالگی نیز تزریق کرد. بهتر است دختران و پسران واکسن را قبل از شروع تماس جنسی دریافت کنند.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده استفاده از واکسن گارداسیل ۹ (Gardasil 9) را برای مردان و زنان ۹ تا ۴۵ ساله تأیید کرده است.
زگیل تناسلی چگونه تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص این بیماری، پزشک اقدامات زیر را انجام می‌دهد:
- درباره وضعیت سلامتی و سابقه جنسی شما سوالاتی می‌پرسد، مانند اینکه آیا اخیرا رابطه جنسی به‌خصوص رابطه جنسی دهانی و بدون کاندوم داشته‌اید یا خیر.
- برای بررسی دقیق‌تر مناطقی را که مشکوک به زگیل هستند را معاینه فیزیکی می‌کند.
پزشک شما ممکن است بتواند زگیل تناسلی را فقط با مشاهده آن تشخیص دهد. گاهی یک محلول اسیدی ملایم را روی پوست شما می‌ریزد تا زگیل تناسلی بهتر نمایان شود. ممکن است این مسئله باعث احساس سوزش خفیف شود. در صورت عدم تشخیص، نیاز به نمونه‌برداری برای انجام آزمایشات زیر است.
تست پاپ اسمیر
انجام منظم معاینه لگن و تست پاپ اسمیر برای بانوان اهمیت زیادی دارد که می‌تواند به تشخیص تغییرات واژن و دهانه رحم ناشی از زگیل تناسلی یا علائم اولیه سرطان دهانه رحم کمک کند.
در آزمایشگاه سلول‌ها از نظر ناهنجاری با میکروسکوپ بررسی می‌شوند.
تست HVP
تنها چند نوع عفونت HPV با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند. به‌همین‌دلیل، نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم که در طی تست پاپ اسمیر گرفته شده است، می‌تواند برای آزمایش شناسایی این گونه‌های سرطان‌زا به کمک تست‌های ویروس‌شناسی نیز استفاده شود. می‌توان از این تست برای تشخیص زگیل تناسلی در ترشحات خروجی آقایان نیز استفاده کرد.
روش های درمان زگیل تناسلی
اگر زگیل‌های شما باعث ناراحتی نمی‌شوند، ممکن است نیازی به درمان زگیل های تناسلی نداشته باشید. اما اگر خارش، سوزش و درد دارید یا نگران گسترش عفونت هستید، متخصص بیماری های مقاربتی می‌تواند به شما کمک کند تا با دارو یا جراحی شیوع بیماری را کنترل کنید.
ممکن است زگیل‌ها پس از درمان بر گردند، زیرا هیچ درمان قطعی برای از بین بردن خود ویروس در بدن وجود ندارد. با این حال روش‌های درمانی موثری برای کنترل علائم این بیماری وجود دارد که می توان به موارد زیر اشاره نمود :
دارو درمانی
داروهای موضعی که می‌توانند مستقیماً روی پوست شما اعمال شوند عبارتند از:
- ایمی‌کیمود: این کرم توانایی سیستم ایمنی بدن شما را برای مبارزه با زگیل تناسلی تقویت می‌کند. تا زمانی‌که کرم روی پوست شما قرار دارد از برقراری تماس جنسی خودداری کنید، زیرا ممکن است قدرت اثرگذاری کاندوم و دیافراگم را تضعیف کند یا پوست همسرتان را تحریک کند. یکی از عوارض جانبی احتمالی آن قرمزی پوست است. سایر عوارض جانبی آن ممکن است شامل بروز تاول، بدن درد، سرفه، بثورات و خستگی باشد.
- پودوفیلین و پودوفیلوکس: پودوفیلین یک رزین گیاهی است که می‌تواند بافت زگیل تناسلی را از بین ببرد. هرگز از پودوفیلوکس در نواحی داخلی بدن استفاده نکنید. علاوه بر این، استفاده از این دارو در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. عوارض جانبی آن می‌تواند شامل تحریک خفیف پوست، زخم یا درد باشد.
- تری کلرواستیک اسید: این درمان شیمیایی زگیل را می‌سوزاند و می‌تواند برای زگیل‌های تناسلی داخلی نیز استفاده شود. عوارض جانبی آن ممکن است شامل تحریک خفیف پوست، زخم یا درد باشد.
- سینکاتچینز: این کرم برای درمان زگیل تناسلی خارجی و داخلی یا اطراف کانال مقعد استفاده میشود. عوارض جانبی آن مانند قرمزی پوست، خارش یا سوزش و درد، اغلب خفیف هستند.
سعی نکنید زگیل تناسلی را با انواع داروی زگیل تناسلی بدون نسخه که مخصوص زگیل‌های دست و پا هستند درمان کنید. زیرا اغلب این داروها برای استفاده در ناحیه تناسلی در نظر گرفته نشده‌اند و اغلب اثرات خیلی قوی دارند. همیشه پیش از استفاده از انواع داروهای موضعی با پزشک متخصص زنان و زایمان یا پزشک متخصص عفونی مشورت کنید.
استفاده از درمان‌های نادرست ممکن است بیشتر از اینکه فایده داشته باشد، ضرر داشته باشد. اگرچه برخی از درمان‌های خانگی برای درمان زگیل تناسلی مفید هستند، اما شواهد کمی برای حمایت از آنها وجود دارد. همیشه قبل از امتحان یک درمان خانگی با پزشک خود مشورت کنید.
عمل جراحی
ممکن است برای برداشتن زگیل‌هایی که به داروها پاسخ نمی‌دهند و یا در شرایط بارداری هستید، نیاز به انجام جراحی داشته باشید. روش‌های جراحی موثر در حذف زائده‌های گوشتی و نرم زگیل تناسلی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجماد ناحیه مورد نظر با نیتروژن مایع (کرایوتراپی): پس از فریز کردن زگیل‌ها، همانطورکه پوست شما بهبود می‌یابد ضایعات از بین می‌روند و اجازه می‌دهد پوست جدید ظاهر شود. ممکن است لازم باشد این روش درمانی را بارها تکرار کنید. عوارض جانبی اصلی آن شامل درد و تورم است.
- الکتروکوتر: در این روش از جریان الکتریکی برای سوزاندن زگیل استفاده میشود. ممکن است بعد از انجام آن کمی درد و تورم داشته باشید.
- جراحی سرپایی: پزشک شما ممکن است از ابزارهای خاصی برای جدا کردن زگیل استفاده کند. برای این نوع درمان به بیهوشی موضعی یا عمومی نیاز دارید و ممکن است پس از آن کمی درد داشته باشید.
- لیزر درمانی: این روش که از یک پرتو شدید نور استفاده می‌کند، قیمت بالایی دارد و معمولاً برای زگیل‌های وسیع و سرسخت در نظر گرفته میشود. عوارض جانبی آن می‌تواند شامل زخم و درد باشد.
درمان زگیل تناسلی در طب سنتی
متخصصان طب سنتی معتقد هستند که می‌توان زگیل تناسلی را با استفاده موضعی از عصاره چای سبز، سرکه سیب، عصاره سیر، عسل، آلوئه‌ورا یا روغن درخت چای درمان کرد. علاوه بر این، مصرف روزانه سبزیجات و مواد غذایی زیر نیز بسیار موثر است:
- کاهو
- کلم بروکلی
- گل کلم
- گوشت کم‌چرب
- فندق
- حبوبات و غلات کامل
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
هر زائده ای در نواحی ران و آلت تناسلی زگیل تناسلی نیست. در اکثر مواقع در ناحه ران زائده های مشاهده میشود که به آنها منگوله پوستی یا skin tag گفته میشود که زائده ای کاملا بی خطر است. اگر بر اساس روابط جنسی خود فکر می‌کنید ممکن است زگیل تناسلی داشته باشید، توصیه می شود توسط پزشک معاینه شوید.پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آیا شما زگیل دارید یا خیر و بهترین گزینه‌های درمانی شما چیست. در صورت مشکوک بودن به زگیل تناسلی توصیه می شود با شریک جنسی خود در صحبت کنید.
